Μητροπολίτης Διοκλείας Καλλίστου: Ο Ορθόδοξος δρόμος - Bishop Kallistos: The Orthodox Road

Το βιβλίο του Μητροπολίτη Διοκλείας Καλλίστου (Γουέαρ), καθηγητή στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, που ονομάζεται Ο Ορθόδοξος δρόμος (Αθήνα: Επτάλοφος, 1983), ένα από τα ωραιότερα θεολογικά κείμενα που έτυχε μέχρι σήμερα να διαβάσω, επιχειρεί να δώσει με τρόπο απλό και εύληπτο αλλά ταυτόχρονα σοβαρό και υπεύθυνο μια "σύντομη αναφορά των θεμελιωδών διδασκαλιών της ορθόδοξης εκκλησίας, προσεγγίζοντας την πίστη ως τρόπο ζωής και τρόπο προσευχής".

Πολύ συχνά, τα βιβλία στα οποία γίνεται προσπάθεια καταγραφής των διδασκαλιών της εκκλησίας, χαρακτηρίζονται από την άχαρη μονοτονία τους, το στεγνό ακαδημαϊσμό τους και την εκνευριστική ψυχρότητα τους. Ευτυχώς, Ο Ορθόδοξος δρόμος είναι ευφρόσυνη εξαίρεση σε αυτό τον κανόνα. Όποιος άρχισε να διαβάζει το βιβλίο, πολύ δύσκολα το αποχωρίζεται, γιατί ο συγγραφέας απευθύνεται στην καρδιά του αναγνώστη, την οποία και ευαισθητοποιεί στο μέγιστο δυνατό βαθμό. Δεν είναι εγκεφαλικό βιβλίο, αλλά βιβλίο καρδιάς. Αυτό δεν σημαίνει ότι ο συγγραφέας πίπτει σε μελοδραματικούς συναισθηματισμούς. Κάθε άλλο. Ο Μητρ. Κάλλιστος, με εξαίρετο τρόπο, παρουσιάζει τη γνώση ως εμπειρία και την πίστη ως βίωμα. Έτσι, συνταιριάζει απόλυτα τη λογική με το μυστήριο, τη γνώση με την πίστη, τη θεωρία με την πράξη. Στέκεται με απόλυτο σεβασμό απέναντι στο μυστήριο της θείας οικονομίας, χωρίς να καταφεύγει σε λεκτικούς ακροβατισμούς αμφίβολης αποτελεσματικότητας. Χρησιμοποιεί τη λογική αλλά αντιμετωπίζει με το ανάλογο δέος τόσο τα όρια της λογικής όσο και τα όρια του μυστηρίου. Δεν λογικοποιεί το μυστήριο ούτε και αναγάγει τα πάντα στη φτηνή διέξοδο της μυστηριοποίησης.

Ο συγγραφέας επιτυγχάνει να ξεπεράσει το σκόπελο της στεγνής και ψυχρής παράθεσης κάποιων δογματικών θέσεων της εκκλησίας, όχι παρακαμπτωντας τις βέβαια, αλλά προσεγγίζοντας τις με ένα πολύ τρυφερά καρδιακό τρόπο. Με το πολύ προσωπικό του ύφος και με τη γλαφυρότητα που τον διακρίνει, προσδίδει στα κείμενα του μια αμεσότητα εκπληκτική. Όποιος διαβάζει το βιβλίο δεν έχει την αίσθηση ότι κάποιος σοφός του κάνει διάλεξη, καθηλώνοντας τον με την πληθώρα των γνώσεων του. Αντίθετα, του δημιουργείται η πεποίθηση ότι κάποιος φίλος αγαπημένος τον παίρνει από το χέρι και με πλήρη σεβασμό της προσωπικότητας του τον εισάγει στην εμπειρία της αληθινής ζωής που είναι η ίδια η πίστη. Αυτό που, κυρίως, επιδιώκει ο συγγραφέας είναι να χειραγωγήσει τον αναγνώστη στην "οδό" της εκκλησιαστικής ζωής. Μια "οδό" την οποία καλούμαστε όλοι οι χριστιανοί να περπατήσουμε μέσα αό την πράξη της καθημερινότητας. Η αγωνία του συγγραφέα είναι να δείξει την άμεση σχέση της πίστης με τη ζωή και την πράξη. Ο Ορθόδοξος δρόμος δεν είναι ένας δρόμος που ο συγγραφέας υποδεικνύει στους άλλους. Είναι μια βιωματική πορεία την οποία πραγματοποιεί και ο ίδιος συνοδοιπορώντας φιλικά με τον αναγνώστη

Βιβλιοπαρουσίαση εκ του μακαριστού Γιάννη Μ. Ιωάννου, αναδημοσιευμένη από το περιοδικό της Ιεράς Μητροπόλεως Κιτίου με τίτλο "Χριστιανικά Μηνύματα".

The book by Bishop Kallistos (Ware), professor at Oxford University, called The Orthodox Road (Athens Eptalofos, 1983), one of the finest theological texts was read to date, attempts to provide a simple and understandable but also a serious and responsible "brief fundamental teachings of the Orthodox church, reaching out to faith as a way of life and way of prayer."

Too often, books that tries to capture the teachings of the church, are characterized by their thankless monotony, dry academicism and the coldness frustrating them. Fortunately, The Orthodox way is delightful exception to this rule. Whoever started reading the book very difficult to separate, because the author addresses the heart of the reader, which sensitises and to the maximum extent possible. It is a stroke book, but the book heart. This does not mean that the author falls into melodramatic sentimentality. Each other. The Metropolitan. Callistus, a brilliant way to show knowledge and experience faith as an experience. So perfectly combines logic with mystery, knowledge with faith, doctrine and practice. Standing with full respect towards the mystery of the divine economy without resorting to verbal confusions of dubious effectiveness. Uses logic but faced with similar awe both the limits of reason and the limits of mystery. Not rationalize the mystery nor reduce everything to the cheap way out of mystiriopoiisis.

The author manages to overcome the hurdle of dry and cold quote some doctrinal positions of the church, not the parakamptontas course, but approaching them with a very tender heart way. With the very personal style and the elegance that distinguishes him, gives the text of a stunning immediacy. Anyone who reads the book has the feeling that makes someone wise lecture, immobilizing him with the wealth of his knowledge. Instead of creating the belief that someone dear friend takes him by the hand and with full respect for the personality of the inserts in the experience of real life, which is the same faith. What, above all, the author is seeking to manipulate the reader into the "path" of church life. A "street" which called all Christians to walk through the act of a quality of everyday life. The agony of the writer is to show the direct relationship of faith with life and practice. The Orthodox way is one way that the author suggests to others. It is an experiential course in which he makes friends with synodoiporontas reader

Book of the late John M. Ioannou, reprinted from the Journal of the Metropolis of Kition entitled "Christian message".

Άγχος, Αγωνία - Anxiety

Αν θέλουμε να ορίσουμε το άγχος, νομίζω ότι ο πιο εκφραστικός τρόπος είναι ο συσχετισμός του με την αγωνία. Άγχος είναι η αγωνία για το μέλλον που δεν ορίζουμε, η ανησυχία γιατί μπορεί τα πράγματα να μην εξελιχθούν όπως εμείς θα θέλαμε, η φοβία μπροστά σε κάποιες πιθανές εξελίξεις που θεωρούμε ανεπιθύμητες.

Τι φανερώνει και που εδράζεται το άγχος? Πρώτα απ' όλα, το άγχος φανερώνει τη δική μας ψυχολογική ανασφάλεια. Ο αγχώδης άνθρωπος χαρακτηρίζεται από μια ψυχολογική αναστάτωση. Η σκέψη και μόνο ότι δεν ορίζει, με τον τρόπο που ο ίδιος θα θεωρούσε σωστό, τις εξελίξεις της ζωής, τον τρομάζει και τον αναστατώνει. Πολλές φορές μάλιστα, ο αγχώδης θλίβεται όχι για κάτι άσχημο που συνέβη, αλλά για κάτι άσχημο που απλώς υποψιάζεται ότι μπορεί κάποτε να συμβεί. Το ότι, τις περισσότερες φορές, τα γεγονότα τον διαψεύδουν, δεν τον εμποδίζει να συμπεριφέρεται συνεχώς με τον ίδιο τρόπο.

Περαιτέρω, το άγχος στηρίζεται στην αντίληψη ότι η ανθρώπινη ευτυχία είναι απόλυτα ταυτισμένη με την επιτυχία, όπως την ορίζει η ευδαιμονική άποψη της ζωής. Το άγχος, αν το καλοσκεφτούμε, είναι συνδεδεμένο με αυτό που οι περισσότεροι από μας θεωρούμε ευτυχία, δηλαδή την επίτευξη της οικονομικής, κοινωνικής, επαγγελματικής, και οικογενειακής μας αποκατάστασης. Και φυσικά, στην έννοια της αποκατάστασης συμπεριλαμβάνεται και η αποκατάσταση της υγείας μας. Καθετί, λοιπόν, που μπορεί να δυσκολέψει ή να ανατρέψει την πορεία μας προς το στόχο αυτό γίνεται αυτόματα αιτία άγχους.

Το άγχος, τελικά, είναι είναι ο φόβος μας απέναντι στη ζωή που όμως ξεκινάει από το φόβο μας απέναντι στο θάνατο. Αν η σημερινή εποχή είναι η εποχή του άγχους, αυτό σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στο ότι ο σύγχρονος άνθρωπος δεν είναι εξοικιωμένος με το θάνατο. Η πιο μεγάλη βεβαιότητα στη ζωή μας είναι ότι ο θάνατος δεν έχει θέση στη σύγχρονη σκέψη. Ζούμε όλοι, ή σχεδόν όλοι, με την ψευδαίσθηση ότι ο θάνατος δεν θα μας αγγίξει. Μάλιστα, κοροϊδεύουμε τους εαυτούς μας, νομίζοντας ότι όσο δεν αναφέρουμε το θάνατο τόσο απομακρυνόμαστε απο αυτόν. Μοιάζουμε με τη στρουθοκάμηλο που όταν αντικρίζει κάποιο κίνδυνο κρύβει το κεφάλι της στην άμμο πιστεύοντας πως ο κίνδυνος αντιμετωπίζεται με το να υποκρίνεται πως δεν τον βλέπει. Η τακτική αυτή, όμως, όχι μόνο δεν επιλύει το πρόβλημα, αλλά αντίθετα το μεγιστοποιεί. Ο σύγχρονος άνθρωπος ζει με μια επίφαση αθανασίας, η οποία διαψεύδεται οικτρά από τα ίδια τα γεγονότα. Έχουμε άγχος για τη ζωή, γιατί έχουμε άγχος για το θάνατο. Δεν ξέρουμε το νόημα της ζωής γιατί αγνοούμε το νόημα του θανάτου. Όποιος βρήκε το πνευματικόο νόημα του θανάτου, εκείνος αανακάλυψε το πνευματικό νόημα της ζωής. Όταν οι πατέρες της Εκκλησίας χαρακτηρίζουν τη μνήμη του θανάτου μεγάλη αρετή, δεν έχουν τασεις άρνησης και εγκατάλειψης της ζωής. Το αντίθετο μάλιστ, δίνουν στη ζωή το πραγματικό της νόημα και την πραγματική της αξία.

Το άγχος είναι η απόδειξη της ολιγοπιστίας μας. Η έλλειψη εμπιστοσύνης στην αγάπη του Θεού, που μας γεμίζει με αγωνία. Το να ανησυχούμε για το μέλλον, σε βαθμό παθολογικό μάλιστα, σημαίνει ότι δεν εναποθέτουμε με την πρέπουσα εμπιστοσύνη τη ζωή μας στα χέρια του Θεού. Κι όμως, ούτε ο χρόνος μας ανήκει, ούτε η ίδια μας η ζωή. Όλα ανήκουν στο Θεό, άρα εκείνος πρέπει να είναι το στήριγμα μας, εκείνος και η ελπίδα μας. Ο αληθινά πιστός δεν αγχώνεται γιατί ξέρει ότι η ζωή του βασίζεται στην αγάπη του Θεού. Η υπομονή που συστήνει η Εκκλησία, δεν είναι μια παθητική ή μοιρολατρική στάση απέναντι στη ζωή. Είναι μια καθαρά δημιουργική και ενεργητική στάση που στηρίζεται στην πίστη ότι ο Θεός είναι εκεί, πονάει μαζί μου, υποφέρει μαζί μου και δεν με εγκαταλείπει ποτέ, ακόμα και την ώρα της απελπισίας που με κάνει να νιώθω εγκαταλελειμένος.

Κείμενο του μακαριστού Γιάννη Ιωάννου, αναδημοσιευμένο από το περιοδικό της Ιεράς Μητροπόλεως Κιτίου με τίτλο "Χριστιανικά Μηνύματα", όπου δημοσιεύθηκε μετά θάνατον του.

If you want to define the stress, I think the most expressive way is the correlation with anxiety. Anxiety is anxiety about the future that does not define the concern why things can not evolve as we would have liked, the fear of facing some possible developments as undesirable.

What is revealed anchored stress; First of all, stress reveals our own psychological insecurity. The anxious man is characterized by a psychological disturbance. Just the thought that not define how he would consider correct, the evolution of life, scares and upsets. Many times, the anxiety grieves not for something bad happened, but something bad that just suspecting that can sometimes happen. The fact that, in most cases, the facts contradict him, does not prevent him constantly behaves in the same way.

Further, stress is based on the idea that human happiness is absolutely synonymous with success, as defined by the blissful view of life. Stress, if you think about it, it is connected with what most of us think happiness, ie the achievement of economic, social, vocational, rehabilitation and our family. And of course, the concept of rehabilitation includes the restoration of health. Everything, therefore, which can make it difficult or overturn our march towards this automatically cause anxiety.

Stress, ultimately, it is our fear towards life begins but our fear towards death. If the current age is the age of anxiety, it is largely due to the fact that modern man is not familiar with death. The greatest certainty in life is that death has no place in modern thought. We are all, or nearly all, the illusion that death will not touch us. Indeed, fooling ourselves thinking that the death did not mention that away from him. It looks like the ostrich sees some risk when hiding its head in the sand thinking that the risk is addressed by pretending that he sees him. This practice, however, not only does not solve the problem, but instead the maximize. Modern man lives with a semblance of immortality, which grievously belied by the facts. We stress to life, because we have anxiety about death. We do not know the meaning of life because they lose sight of the meaning of death. Whoever found the pnefmatikoo meaning of death, he aanakalypse the spiritual meaning of life. When the Church Fathers characterize the memory of his death great virtue, not trends denial and abandonment of life. The opposite malist, give life its true meaning and its true value.

Stress is the proof of our little faith. The lack of trust in God's love, which fills us with anguish. The worry for the future, even pathological degree, means that there buck with due confidence our lives in God's hands. Yet neither the time belongs to us or our very lives. All belong to God, so he must be the mainstay us, he and our hope. The true believer does not get nervous because he knows that his life is based on love of God. Patience recommended by the Church, is not a passive or fatalistic attitude towards life. It is a purely creative and proactive attitude based on the belief that God is there, it hurts me, and suffer me not to ever leave, even the hour of desperation that makes me feel abandoned.

Text of the late John Ioannou, reprinted from the Journal of the Metropolis of Kition entitled "Christian messages", which was published after his death.

Γιάννης Μ. Ιωάννου (1959 - 2012) - Yannis M. Ioannou (1959 - 2012)

Ο Γιάννης, ο Γιάννης μας, παρουσιάζεται σήμερα ενώπιον του Κριτού, του Παλαιού των Ημερών, του Τρισαγίου. Παρουσιάζεται ενώπιον του Χριστού ως τέκνο πιστό της Εκκλησίας του, ως καθόλα συνεπής στη μαρτυρία του.

Και τούτο, γιατί όσοι γνώρισαν καλά το Γιάννη διέκριναν στο πρόσωπο του τις δύο μεγάλες αρετές της εν Χριστώ ζωής: την ελευθερία και την αγάπη. Για το Γιάννη, ελευθερία ήταν η εμμονή στην αλήθεια, χωρίς υπολογισμούς και σκοπιμότητες. Ελευθερία σήμαινε να ασκεί, υπεύθυνα και καλόπιστα, κρίση για οτιδήποτε μείωνε την αξιοπρέπεια των ανθρώπων, για οτιδήποτε ευτέλιζε το νόημα της ζωής. Ελευθερία για το Γιάννη σήμαινε να είναι θεματοφύλακας της πίστης και της ελπίδας για καλύτερους ανθρώπους, για καλύτερο κόσμο.

Γι' αυτό και η ελευθερία στο Γιάννη συνυπήρχε αρμονικά με την αγάπη. Ο Γιάννης ασκείτο να είναι ελεύθερος για ένα και μοναδικό λόγο: για να μπορεί να αγαπάει περισσότερο. Γι' αυτόν η αγάπη ήταν πράξη καθημερινή, φροντίδα και μέριμνα για συγκεκριμένα πρόσωπα. Αγάπη για το Γιάννη σήμαινε ευθύνη για τους άλλους, κάποιες φορές αυστηρότητα, αλλά πάντοτε μεγαλοψυχία και περίσσευμα καρδιάς. Όλοι όσοι τον γνώριζαν ξέρουν πολύ καλά τι εννοώ και ξέρουν πολύ καλά τι αποθέματα αγάπης φανέρωσε.

Ελευθερία που αγαπά και αγάπη που ελευθερώνει ήταν το δίπτυχο το οποίο ο Γιάννης ασκείτο να βιώνει μέσα στην Εκκλησία. Και είναι ακριβώς το βίωμα αυτό που προσέδιδε στον Γιάννη το καίριο του γνώρισμα: αυτό του άρχοντα. Άρχοντας να σε υποδεχτεί, άρχοντας να σου συμπαρασταθεί, άρχοντας να σε συγχωρέσει. Άρχοντας της έλλογης πράξης και του έμπρακτου λόγου. Άρχοντας της αυτοπροσφοράς και της αυτοθυσίας, άρχοντας πιστός της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας. Η μεστή ζωή του Γιάννη έδειξε ότι αυτό που διασώζει τον άνθρωπο, αυτό που καταξιώνει το διάβα του στη γη, αυτό που τον κάνει όντως άρχοντα, είναι η προσφορά της αγάπης. Αν ο εγωκεντρικός άνθρωπος νομίζει ότι όσο δίνεις τόσο περισσότερο πτωχεύεις, ο Γιάννης έδειξε ότι όσο δίδεις τόσο περισσότερο πλουτίζεις. Να γιατί ο Γιάννης  υπήρξε όντως θεολόγος. Η σύζυγος του Άντρη, ο γιος του Μιχάλης, μαζί με όλους τους άλλους συγγενείς και φίλους του θα σεμνύνονται πάντοτε για την εμπειρική αυτή θεολογία και θα τη φυλάττουν ως πολύτιμη του παρακαταθήκη.

Το ήθος της δωρεάς και του μοιράσματος, έκανε το Γιάννη τρυφερό σύζυγο, υπαρξιακό γονιό, φίλο ανεκτίμητο. Το ήθος αυτό τον έκανε χαρισματικό δάσκαλο, έμπιστο συνεργάτη, πολίτη ενεργό.

Και είναι το ήθος αυτό της ελεύθερης πίστης στην αγάπη του Θεού που επέτρεψε στο Γιάννη να διέλθει πνευματικά ακέραιος την τελευταία μεγάλη του δοκιμασία. Άρχοντας ακόμη και στις πλέον δύσκολες στιγμές.

Ο Θεός της ελευθερίας και της αγάπης ας τον υποδεχθεί σήμερα στη χώρα των δικαίων. Με τις ευχές της εκκλησίας μας, ο Άγιος Ισχυρός που θανάτωσε το θάνατο ας αναπαύσει το Γιάννη, το Γιάννη μας στην αγκαλιά του. Μέχρι τη στιγμή που η ένδοξη παρουσία του θα μας συγκεντρώσει και πάλι στην πραγματική ζωή, τη ζωή πέρα από τη φθορά και το θάνατο.

Γιάννη, Γιάννη μας, αιωνία σου η μνήμη.

Εξόδιος λόγος εκ του Σταύρου Σ. Φωτίου, στην κηδεία του Γιάννη Μ. Ιωάννου που έγινε στις 2405/2012 στον Ιερό Ναό Αγίων Αυξεντίου και Ευσταθίου στη Λάρνακα, προϊσταμένου του Σεβασμιότατου Μητροπολίτη Κιτίου κ.κ. Χρυσοστόμου, αναδημοσιευμένο από το περιοδικό της Ιεράς Μητροπόλεως Κιτίου με τίτλο "Χριστιανικά Μηνύματα"

John, our John, will be presented today before the Judge, the Days of Old, the Trisagion. Occurs before the Christ child as a faithful member of the Church, as perfectly consistent in his testimony.

And this is why those who knew well the John saw the face of the two great virtues of life in Christ: freedom and love. For John, freedom was the insistence on truth, without calculations and considerations. Freedom means to exercise responsibly and in good faith crisis for anything detract from the dignity of human beings, for whatever trivializes the meaning of life. Freedom for Yiannis meant to be the guardian of faith and hope for the best people for better world.

Hence the freedom to coexist harmoniously with John Love. John practiced is free for a single reason: to be able to love more. For this love was daily practice, care and concern for persons. Love for John meant responsibility for others, sometimes rigorously, but always generous and surplus heart. Everyone who knew him very well know what I mean and know very well what stocks showed love.

Freedom-loving and love that frees the diptych was that John practiced experiencing in the Church. And it is precisely this experience that gave to John the crucial characteristic: that of the lord. Lord to be greeted, to lord thy succor, lord to forgive you. Lord of rational action and practical reason. Lord of self-offering and sacrifice, faithful lord of the Great Church. The life of John pithy showed that rescues man that honors the passing of the earth, what really makes him lord, is the offering of love. If the self-centered man thinks that as you give the more you fail, John showed that the dithio the more richer. That's why John was indeed theologian. The wife of the man, his son Michael, along with all other relatives and friends will always semnynontai for this empirical theology and will keep a record of a valuable legacy.

The ethos of the gift and sharing, made loving husband John, existential parent, friend priceless. The moral of this made him charismatic teacher, trusted partner, political activist.

And it is this ethos of freedom of faith in God's love that allowed John to pass spiritually whole of the last big test. Lord even in the most difficult moments.

God of freedom and love today let's welcome to the land of the righteous. With the blessings of our church, St. powerful that killed death let rest Yannis, Yannis us in his arms. By the time the glorious presence of us will gather again in real life, life beyond decay and death.

John, our John, we thy eternal memory.

Funeral speech from Stavros S. Fotiou, at the funeral of John M. Ioannou held in 2405/2012 in the Church of St. Eustatius and Afxentiou in Larnaca, head of the Reverend Mr. Bishop of Kition Chrysostom, reprinted from the Journal of the Metropolis of Kition entitled "Christian messages"