Η Ανάσταση του Χριστού αποτελεί το συγκλονιστικότερο και το πιο θεμελιώδες γεγονός της Χριστιανοσύνης. Η νίκη και ουσιαστικά η κατάργηση του θανάτου από το Σωτήρα, αποτελεί το δυναμικό κτύπημα κατά της μέχρι τότε παντοδυναμίας του θανάτου και ταυτόχρονα σημαίνει τη γέννηση της ελπίδας της Ανάστασης της ανθρωπότητας και του κάθε ανθρώπου ιδιαίτερα. Αυτός κατέλυσε τους μοχλούς του Άδου κι εμείς ακολουθούμε. Το μήνυμα της αιώνιας ζωής και η προσδοκία της ένωσης του ανθρώπου με το Θεό έγινε μια αισιόδοξη πραγματικότητα.
Η εορτή της Ανάστασης δεν περιορίζεται μόνο στην Ανάσταση του Χριστού αλλά αποτελεί γεγονός που έχει οικουμενική επέκταση σε όλες τις εποχές. Η εικόνα, λοιπόν, που θα παριστάνει το γεγονός, θα πρέπει με την όλη ζωγραφική της σύνθεση να αγκαλιάζει και να περιγράφει το όλο παγκόσμιο επιτελούμενο θαύμα της σωτηρίας του ανθρώπου.
Στο κέντρο της εικόνας δεσπόζει,απολύτως φυσιολογικά αφού είναι η βάση και ο κορμός του γεγονότος της Ανάστασης, ο νικητής του θανάτου, ο Χριστός, ντυμένος συνήθως στα λευκά αλλά πάντοτε αστραφτερά, ακτινοβόλα, μεγαλοπρεπή ενδύματα. Περιβάλλεται από φωτεινή Δόξα που σχεδιάζεται ελλειπτικά, δηλ. ένα φάσμα φωτόςπου συμβολίζει το μεταμωρφομένο σώμα Του και παράλληλα το ανέσπερο φωςτου μέλλοντα αιώνα. Στα χέρια και τα πόδια του ευδιάκριτα τα σημάδια και οι ουλές από τα καρφιά της Σταύρωσης. Σε αντίθεση με αυτά, το φωτοστέφανο, τα ακτινοβόλα Του ιμάτια, η θριαμβευτική όψη του πανάγιου προσώπου Του, εναρμονίζονται πλήρως με τα νοήματα της εορτής, όπως εκφράζονται στο νικητήριο απολυτίκιο της ημέρας:
Χριστός Ανέστη εκ νεκρών
Θανάτω θάνατον πατήσας
Με μια κίνηση γεμάτη ζωντάνια και δύναμη αλλά και θεοπρεπή συγκατάβαση, ο Χριστός τραβά τα παραλελυμένα χέρια του Αδάμ και της Εύας ανασηκώνοντας τους ως λάφυρον νίκης μέσα από τα μνήματα. Στην Ανάσταση του Λαζάρου, ο Χριστός ανάστησε τον Άγιο με ένα δυνατό πρόσταγμα. Εδώ, όμως, με τα ίδια του τα χέρια που φέρουν τα σημάδια των καρφιών βγάζει έξω από το νεκρικό τμήμα την ανθρωπότητα. Αποδεικνύει, έτσι, με τον εμφαντικότερο τρόπο, τη σφοδρή θέληση Του να ξεριζώσει από την ανθρώπινη φύση τους - και κατ' επέκταση από όλους τους ανθρώπους το θάνατο που εισέδραμε και κατάπιε παγγενή τον Αδάμ. Οι προπάτορες, σύμβολα της νεκρής και θαμμένης ανθρωπότητας, λουσμένοι ήδη από το φως της Ανάστασης., με αισθήματα ανακούφισης και ευγνωμοσύνης να πλημμυρίζουν και να αναζωογονούν τα ταλαιπωρημένα πρόσωπα τους, γνωρίζοντας πια καλά ποιος είναι ο νικητής του θανάτου, εγκαταλείπονται στα χέρια του Χριστού που είναι ο Λυτρωτής, η Ζωή και το Φως το ανέσπερο.
Μαζί με τους προπάτορες, ο Κύριος ελευθερώνει από τα δεσμά του θανάτου όλους τους δίκαιους που περίμεναν την έλευση Του. Στα αριστερά της εικόνας παριστάνονται οι Άγιοι της Παλαιάς Διαθήκης, δίκαιοι και προφήτες, ο Άβελ, ο Ενώχ, ο Δαυίδ, ο Σολομών, ο Ησαΐας, ο Ιερεμίας και μπροστά από αυτούς ο Τίμιος Πρόδρομος. Είναι εκείνοι που προετοίμασαν με το κύρηγμα τους τις ψυχές όσων βρίσκονταν στον Άδη για να δεχθούν τον Σωτήρα και να σωθούν.
Στα δεξιά εικονίζονται ανάλογα διάφορα πρόσωπα. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι σε πολλές περιπτώσεις ανάμεσα στα πρόσωπα εικονίζονται και οι Απόστολοι της Καινής Διαθήκης, πράγμα οξύμωρο αφού οι Απόστολοι δεν είχαν ακόμα πεθάνει. Αυτο φανερώνει και τονίζει τον έντονα εσχατολογικό χαρακτήρα της εικόνας της Ανάστασης συνδέοντας την ανάσταση όλων μας στα έσχατα.
Ο Χριστός πατάει θριαμβευτικά με δύναμη επάνω στα δύο "συντετριμμένα" και βγαλμένα από τη θέση τους θυρόφυλλα του Άδη τα οποία κείτονται το ένα πάνω στο άλλο σταυροειδώς. Κάτω από αυτές και ανάμεσα σε δύο απότομους βράχους ανοίγεται μια σκοτεινή άβυσσος στην οποία βρίσκεται καταπλακωμένος κάτω από το βάρος του Χριστού και της πόρτας και αλυσοδεμένος ο διάβολος. Ο διάβολος είναι ο θάνατος και ο Άδης στην ευρύτερη του έννοια, γιατί αυτός είναι η αιτία του θανάτου, όπως ο Χριστός είναι Ζωή και Ανάσταση σαν αίτιος και φορέας της Ζωής και της Ανάστασης. Μαζί με τον διάβολο, την εικόνα της πλήρους καταστροφής και πανωλεθρίας συμπληρώνουν κλειδαριές, σύρτες, βίδες, καρφιά σκορπισμένα μέσα στο σκοτάδι. Είναι τα συντρίμμια από τις πόρτες της φυλακής που κατέστρεψε ο Χριστός.
Στο επάνω μέρος της εικόνας είναι ζωγραφισμένοι άγγελοι που συγχαίρουν με τους αγίους, γιορτάζουν "κοινήν εορτή" γιατί ο Χριστός "συνήψε τα άνω και τα κάτω, τα επουράνια με τα επίγεια".
Η εικόνα της Ανάστασης πρέπει να δίνει χαρούμενη και πανυγηρική εντύπωση. Τα σκοτεινά σπήλαια του Άδη, οι τάφοι, δεν πρέπει να δεσπόζουν στην εικόνα. Να είναι υποτυπώδη, συμβολικά, έτσι ώστε να αφήνουν τις μορφές να προβάλλονται στο χρυσό κάμπο της εικόνας. Τα χρώματα να είναι χαρούμενα και ζωηρά και η Δόξα του Χριστού να είναι πλατειά και φωτεινή. Έντονα θα πρέπει να είναι και τα σημάδια των τύπων των ήλων, ενώ, εν τέλει, θα πρέπει να φέρει την επιγραφή "Η ΑΝΑΣΤΑΣΗ".
Υπόδειγμα θαυμάσιας εικόνας, δουλεμένη με θεολογική και δογματική θεώρηση και με πλούσιο αστείρευτο ταλέντο και μεράκι αποτελεί η τοιχογραφία της Ανάστασης στη Μονή της Χώρας στην Κωνσταντινούπολη.
Μαζί με τους προπάτορες, ο Κύριος ελευθερώνει από τα δεσμά του θανάτου όλους τους δίκαιους που περίμεναν την έλευση Του. Στα αριστερά της εικόνας παριστάνονται οι Άγιοι της Παλαιάς Διαθήκης, δίκαιοι και προφήτες, ο Άβελ, ο Ενώχ, ο Δαυίδ, ο Σολομών, ο Ησαΐας, ο Ιερεμίας και μπροστά από αυτούς ο Τίμιος Πρόδρομος. Είναι εκείνοι που προετοίμασαν με το κύρηγμα τους τις ψυχές όσων βρίσκονταν στον Άδη για να δεχθούν τον Σωτήρα και να σωθούν.
και τοις εν τοις μνήμασι
ζωήν χαρισάμενος
Στα δεξιά εικονίζονται ανάλογα διάφορα πρόσωπα. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι σε πολλές περιπτώσεις ανάμεσα στα πρόσωπα εικονίζονται και οι Απόστολοι της Καινής Διαθήκης, πράγμα οξύμωρο αφού οι Απόστολοι δεν είχαν ακόμα πεθάνει. Αυτο φανερώνει και τονίζει τον έντονα εσχατολογικό χαρακτήρα της εικόνας της Ανάστασης συνδέοντας την ανάσταση όλων μας στα έσχατα.
Ο Χριστός πατάει θριαμβευτικά με δύναμη επάνω στα δύο "συντετριμμένα" και βγαλμένα από τη θέση τους θυρόφυλλα του Άδη τα οποία κείτονται το ένα πάνω στο άλλο σταυροειδώς. Κάτω από αυτές και ανάμεσα σε δύο απότομους βράχους ανοίγεται μια σκοτεινή άβυσσος στην οποία βρίσκεται καταπλακωμένος κάτω από το βάρος του Χριστού και της πόρτας και αλυσοδεμένος ο διάβολος. Ο διάβολος είναι ο θάνατος και ο Άδης στην ευρύτερη του έννοια, γιατί αυτός είναι η αιτία του θανάτου, όπως ο Χριστός είναι Ζωή και Ανάσταση σαν αίτιος και φορέας της Ζωής και της Ανάστασης. Μαζί με τον διάβολο, την εικόνα της πλήρους καταστροφής και πανωλεθρίας συμπληρώνουν κλειδαριές, σύρτες, βίδες, καρφιά σκορπισμένα μέσα στο σκοτάδι. Είναι τα συντρίμμια από τις πόρτες της φυλακής που κατέστρεψε ο Χριστός.
Κατήλθες εν τοις κατωτάτοις της γης
και συνέτριψας μοχλούς αιώνιους
κατόχους πεπεδημένων, Χριστέ...
Στο επάνω μέρος της εικόνας είναι ζωγραφισμένοι άγγελοι που συγχαίρουν με τους αγίους, γιορτάζουν "κοινήν εορτή" γιατί ο Χριστός "συνήψε τα άνω και τα κάτω, τα επουράνια με τα επίγεια".
Η εικόνα της Ανάστασης πρέπει να δίνει χαρούμενη και πανυγηρική εντύπωση. Τα σκοτεινά σπήλαια του Άδη, οι τάφοι, δεν πρέπει να δεσπόζουν στην εικόνα. Να είναι υποτυπώδη, συμβολικά, έτσι ώστε να αφήνουν τις μορφές να προβάλλονται στο χρυσό κάμπο της εικόνας. Τα χρώματα να είναι χαρούμενα και ζωηρά και η Δόξα του Χριστού να είναι πλατειά και φωτεινή. Έντονα θα πρέπει να είναι και τα σημάδια των τύπων των ήλων, ενώ, εν τέλει, θα πρέπει να φέρει την επιγραφή "Η ΑΝΑΣΤΑΣΗ".
Υπόδειγμα θαυμάσιας εικόνας, δουλεμένη με θεολογική και δογματική θεώρηση και με πλούσιο αστείρευτο ταλέντο και μεράκι αποτελεί η τοιχογραφία της Ανάστασης στη Μονή της Χώρας στην Κωνσταντινούπολη.
Κείμενο του Ιεροδιακόνου Κυριάκου Παπαϊωακείμ, αναδημοσιευμένο από το περιοδικό της Ιεράς Μητροπόλεως Κιτίου με τίτλο "Χριστιανικά Μηνύματα"
The Resurrection of Christ is the most striking and the most fundamental fact of Christianity. The victory essentially the abolition of the death of the Saviour, is the potential blow to the hitherto omnipotence of death and also means the birth of hope of the resurrection of humanity and every human being in particular. He broke the levers of Hades we follow. The message of eternal life and the hope of union between man and God became an optimistic reality.
The feast of the resurrection is not limited to the Resurrection of Christ, but it is a fact that has global expansion in all seasons. The picture, then, that represents the event, should the entire composition of the painting to embrace and describe the whole world modal miracle of man's salvation.
In the center of the image dominates, since it is perfectly normal base and trunk of the fact of the Resurrection, the winner of death, Christ, usually dressed in white but always brilliant, radiant, magnificent clothes. Surrounded by a bright glory designed elliptical, ie a range light who symbolizes transfiguration body and parallel to endless light of the future age. In the hands and feet visible scars and scars from the nails of the Crucifixion. In contrast to this, the halo, the radiance of his clothes, the triumphant face of the Holy Face, fully harmonized with the meanings of the feast, as reflected in the winning hymn of the day:
In a move vivid power and god-like condescension, Christ pulls paralelymena hands of Adam and Eve by lifting them as spoils of victory in the graves. The Resurrection of Lazarus, Christ resurrected Saint with a loud shout. Here, however, with his own hands bear the marks of nails takes off the dead portion of humanity. Proving thus the emphasized way, the fierce determination to eradicate from human nature - and, by extension, of all people, the death who passed and swallowed Adam. Forefathers, symbols of the dead and buried humanity, already bathed by the light of the Resurrection., With feelings of relief and gratitude flooded and rejuvenate the tired faces, knowing well what is now the winner of death, left in the hands of Christ is the Redeemer, the Life and endless light.
Along with their forefathers, the Lord frees from the bondage of death all the righteous who awaited the advent. To the left of the picture represented the Saints of the Old Testament prophets and righteous, Abel, Enoch, David, Solomon, Isaiah, Jeremiah, and ahead of them the Baptist. They are the ones who prepared the kyrigma the souls of those who were in Hades to accept the Savior and be saved.
To the right are depicted as different persons. Noteworthy is the fact that in many cases between individuals depicted and the Apostles of the New Testament, which is an strange because the apostles were not yet dead. This highlights and emphasizes the intensely eschatological character of the image of resurrection resurrection connecting us all to the utmost.
Christ triumphantly rests firmly on the two "devastated" and plucked from their place of Adi leafs which lie on top of one another crosswise. Under these and between two cliffs opened a dark abyss which lies crushed under the weight of Christ and chained the door and the devil. The devil is death and Hades in the wider sense, because he is the cause of death as Christ is Life and Resurrection as causes and operator of the Life and Resurrection. Together with the devil, the full picture of destruction and complement debacle locks, bolts, screws, nails scattered in the darkness. Are the debris from the doors of the prison destroyed by Christ.
Fell in bottoms percent of the land
and crashed levers eternal
dressed holders, Christ ...
At the top of the image is painted angels congratulate the saints, celebrate "koinin day" for Christ "entered the top and bottom, the celestial to terrestrial."
The image of the Resurrection should give happy formal impression. The dark caverns of Hades, the graves should not dominate the picture. Be rudimentary, symbolically, to leave the forms to run on gold ground of the picture. The colors are bright and cheerful and the Glory of Christ are wide and bright. Bold should be signs and types of rivets and ultimately will bear the inscription "The Resurrection."
Model wonderful picture, worked with theological and dogmatic approach and rich with boundless talent and passion is the fresco of the Resurrection at the Monastery of Chora in Konstantinoupolis.
Text of deacon Kyriacos Papaioakeim reprinted from the journal of the Metropolis of Kition entitled "Christian messages"
The Resurrection of Christ is the most striking and the most fundamental fact of Christianity. The victory essentially the abolition of the death of the Saviour, is the potential blow to the hitherto omnipotence of death and also means the birth of hope of the resurrection of humanity and every human being in particular. He broke the levers of Hades we follow. The message of eternal life and the hope of union between man and God became an optimistic reality.
The feast of the resurrection is not limited to the Resurrection of Christ, but it is a fact that has global expansion in all seasons. The picture, then, that represents the event, should the entire composition of the painting to embrace and describe the whole world modal miracle of man's salvation.
In the center of the image dominates, since it is perfectly normal base and trunk of the fact of the Resurrection, the winner of death, Christ, usually dressed in white but always brilliant, radiant, magnificent clothes. Surrounded by a bright glory designed elliptical, ie a range light who symbolizes transfiguration body and parallel to endless light of the future age. In the hands and feet visible scars and scars from the nails of the Crucifixion. In contrast to this, the halo, the radiance of his clothes, the triumphant face of the Holy Face, fully harmonized with the meanings of the feast, as reflected in the winning hymn of the day:
Christ is risen from the dead
And He press the death
In a move vivid power and god-like condescension, Christ pulls paralelymena hands of Adam and Eve by lifting them as spoils of victory in the graves. The Resurrection of Lazarus, Christ resurrected Saint with a loud shout. Here, however, with his own hands bear the marks of nails takes off the dead portion of humanity. Proving thus the emphasized way, the fierce determination to eradicate from human nature - and, by extension, of all people, the death who passed and swallowed Adam. Forefathers, symbols of the dead and buried humanity, already bathed by the light of the Resurrection., With feelings of relief and gratitude flooded and rejuvenate the tired faces, knowing well what is now the winner of death, left in the hands of Christ is the Redeemer, the Life and endless light.
Along with their forefathers, the Lord frees from the bondage of death all the righteous who awaited the advent. To the left of the picture represented the Saints of the Old Testament prophets and righteous, Abel, Enoch, David, Solomon, Isaiah, Jeremiah, and ahead of them the Baptist. They are the ones who prepared the kyrigma the souls of those who were in Hades to accept the Savior and be saved.
And in percent per tombs
charmed life
To the right are depicted as different persons. Noteworthy is the fact that in many cases between individuals depicted and the Apostles of the New Testament, which is an strange because the apostles were not yet dead. This highlights and emphasizes the intensely eschatological character of the image of resurrection resurrection connecting us all to the utmost.
Christ triumphantly rests firmly on the two "devastated" and plucked from their place of Adi leafs which lie on top of one another crosswise. Under these and between two cliffs opened a dark abyss which lies crushed under the weight of Christ and chained the door and the devil. The devil is death and Hades in the wider sense, because he is the cause of death as Christ is Life and Resurrection as causes and operator of the Life and Resurrection. Together with the devil, the full picture of destruction and complement debacle locks, bolts, screws, nails scattered in the darkness. Are the debris from the doors of the prison destroyed by Christ.
Fell in bottoms percent of the land
and crashed levers eternal
dressed holders, Christ ...
At the top of the image is painted angels congratulate the saints, celebrate "koinin day" for Christ "entered the top and bottom, the celestial to terrestrial."
The image of the Resurrection should give happy formal impression. The dark caverns of Hades, the graves should not dominate the picture. Be rudimentary, symbolically, to leave the forms to run on gold ground of the picture. The colors are bright and cheerful and the Glory of Christ are wide and bright. Bold should be signs and types of rivets and ultimately will bear the inscription "The Resurrection."
Model wonderful picture, worked with theological and dogmatic approach and rich with boundless talent and passion is the fresco of the Resurrection at the Monastery of Chora in Konstantinoupolis.
Text of deacon Kyriacos Papaioakeim reprinted from the journal of the Metropolis of Kition entitled "Christian messages"
