Σάββατο 11 Φεβρουαρίου 2012

Ματιές στο σύμπαν - Glancing in the universe

Υπερσύγχρονο πλανητάριο αποκτά σύντομα η Λευκωσία

Στην παλιά Λευκωσία, πενήντα μόλις μέτρα από την πράσινη γραμμή, η επιστήμη, η εκπαίδευση και η φαντασία παίρνουν τη ρεβάνς από το χρόνο και του δίνουν προέκταση και περιεχόμενο. Ένα υπερσύγχρονο επιστημονικό έργο υπόσχεται ν' αλλάξει την εικόνα της εντός των τειχών πόλης και να δώσει νέα μορφή στη ψυχαγωγία. Προσδεθείτε και ετοιμαστείτε να ανακαλύψετε τα μυστικά του σύμπαντος. Το Πλανητάριο Λευκωσίας αρχίζει σύντομα την εξερεύνηση του πλανητικού μας συστήματος.

Κάθε ταξίδι είναι συναρπαστικό. Πόσο μάλλον όταν ο ταξιδιώτης, χωρίς άγχος και ταλαιπωρία, μπορεί να περιπλανηθεί στα σύννεφα, να φτάσει στον ουρανό και να γνωρίσει μια φωτεινή γειτονιά του σύμπαντος! Ο νέος αυτός κόσμος μεταφέρεται στην καρδιά της Λευκωσίας και όλοι όσοι αναζητούν την περιπέτεια και είναι περίεργοι να μάθουν τι υπάρχει πέρα από τη γη δεν έχουν παρά να επισκεφθούν το Πλανητάριο Λευκωσίας. Η εμπειρία που θα βιώσουν θα είναι σίγουρα μοναδική. Το μεγαλεπήβολο αυτό έργο άρχισε να υλοποιείται πριν μερικούς μήνες και αναμένεται να ολοκληρωθεί στις αρχές του 2011. Το πλανητάριο αναμένεται να προσελκύει το ενδιαφέρον πολλών παιδιών και ενηλίκων απο ολόκληρη την Κύπρο, αλλά και ξένων επισκεπτών, οι οποίοι θα συρρέουν στο χώρο για να παρακολουθήσουν προβολές αστρονομίας και άλλες επιστημονικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις.

Στον ίδιο χώρο, εκτός από το πλανητάριο θα λειτουργεί συνεδριακή αίθουσα, αίθουσα ηλεκτρονικής βιβλιοθήκης και μια διαστημική καφετέρια! Το όλο οικοδόμημα έχει σχεδιαστεί με τέτοιο τρόπο ούτως ώστε να εξάπτει τη φαντασία και να ταξιδεύει τους επισκέπτες σε μια άλλη διάσταση. Σημαντικό μέρος της δαπάνης καλύπτεται από το πρόγραμμα Αναζωογόνησης της Πράσινης Γραμμής. Το έργο υποστηρίζουν θερμά η (πρώην) δήμαρχος Ελένη Μαύρου και το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού.

Στο πλανητάριο θα υπάρχουν περίπου 90 θέσεις παρακολούθησης (αεροπορικά καθίσματα). Την εκτέλεση του έργου ανέλαβε κοινοπραξία εταιριών και προμηθευτής του εξειδικευμένου εξοπλισμού είναι η γαλλική εταιρία "COSMOS".

Κατά την επίσκεψη μας στο κτίριο, στην οδό Γράμμου 21 - 23, επικρατούσε οργασμός εργασιών. Η αποκατάσταση του παλιού οικοδομήματος το οποίο θα στεγάσει το Πλανητάριο Λευκωσίας, απαιτεί σχολαστική και κοπιαστική δουλειά ούτως ώστε να επιτευχθεί το καλύτερο αποτέλεσμα. Ο εμπνευστής της ιδέας και διευθυντής του πλανηταρίου, Γιώργος Τζίβας, μας είπε ότι η ιδέα του πλανηταρίου ξεκίνησε ως αφηρημένη έννοια τον Ιούλιο του 1969, όταν έγινε η προσελήνωση του διαστημοπλοίου "Απόλλων". "Έκτοτε, αυτή η εικόνα του ανθρώπου που πατά  το πόδι του στο φεγγάρι δεν με άφησε ποτέ. Τότε, μάλιστα, είχα αυτοσχεδιασει ένα πρωτόγονο πλανητάριο, εν τη αγνοία μου φυσικά πως ένα κατασκότεινο ερμάρι, μετά από 40 χρόνια θα μετατρεπόταν σε ένα κτίριο με θόλο και υπερσύγχρονα προτζέκτορ και θα γινόταν δυνατή η μεταφορά σας όχι μόνο στο φεγγάρι, αλλά και σε άλλους κόσμους μαγικούς κι ονειρεμένους", σημείωσε με ενθουσιώδες ύφος ο κος Τζίβας.


Το λογότυπο του πλανηταρίου - The logo of the planetarium

Αίθουσες υψηλής τεχνολογίας

Το πλανητάριο, ως έσο συνθετικής επιμόρφωσης, κατέστη ένας σπουδαίος τρόπος για εκατομμύρια ανθρώπους να μάθουν πράγματα που πίστευαν ότι είναι πέρα από τη μαθησιακή τους ικανότητα, για τους μεγαλύτερους να μοιραστούν τις γνώσεις τους με τους νεότερους και για τους εμπειρογνόμωνες να έρθουν σε επαφή με τους ανειδίκευτους. Γιατί το πλανητάριο διαθέτει μια εκπληκτική δυνατότητα, αφού οι επιστήμονες, αλλά και οι κατέχοντες στοιχειώδη και μόνο εκπαίδευση, μπορούν να απολαύσουν την ίδια ακριβώς παράσταση, έχοντας κοινή συναίσθηση της γενικής εξέλιξης των γεγονότων και της συσχέτισης αιτιών και αποτελεσμάτων.

Κυρίαρχο χαρακτηριστικό των περισσοτέρων πλανηταρίων είναι μια μεγάλη οθόνη με ημισφαιρικό σχήμα, πάνω στην οποία εικόνες αστέρων και αστερισμών, πλανητών και άλλων ουράνιων σωμάτων εμφανίζονται και κινούνται όπως στον ουρανό. Το πλανητάριο, στην αρχική και βασική του λειτουργία, δίνει κυρίως μια ρεαλιστική απεικόνιση του ουρανού. Σήμερα, ωστόσο, χρησιμοποιείται και για την προβολή θεματικών ταινιών πάνω σε επιστημονικά θέματα. Η οθόνη συνήθως ταυτίζεται με την οροφή του κτίσματος όπου στεγάζεται το πλανητάριο και έχει τη μορφή ημισφαιρικού θόλου.

Τα πλανητάρια χρησιμοποιούν μια ποικιλία τεχνολογιών όπως προβολείς διαφανειών, βίντεο, συστήματα προβολής θόλου και λέιζερ. Υπάρχει η δυνατότητα αναπαράστασης θέσεων των ουράνιων σωμάτων στο στερέωμα σε οποιαδήποτε στιγμή του παρελθόντος ή του μέλλοντος, αλλά και όπως φαίνονται από οποιοδήποτε σημείο της γης.

Πλανητάρια υπάρχουν σε πολλά μέρη του κόσμου. Οι διαστάσεις τους ποικίλλουν από διαμέτρους τριών εώς 20 μέτρων. Η μικρή διάμετρος αντιστοιχεί σε φορητά φουσκωτά πλανητάρια για τα παιδιά, στα οποία οι θεατές κάθονται στο πάτωμα και παρακολουθούν εκπαιδευτικά προγράμματα.

Εικονική πραγματικότητα

Τα περισσότερα πλανητάρια κάνουν παραστάσεις για το ευρύ κοινό. Μεγάλη δημοτικότητα έχουν θέματα απλά όπως: "Τι είναι στον ουρανό απόψε?" ή παραστάσεις που συνδέονται με τοπικά θέματα, όπως μια θρησκευτική εορτή, με κλασσικότερη ανάμεσα τους αυτή για το άστρο των Χριστουγέννων. Η εκφώνηση μπορεί να είναι ζωντανή ή ηχογραφημένη.

Από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, τρισδιάστατα ψηφιακά πλανητάρια έχουν δώσει ένα βαθμό ελευθερίας στον παρουσιαστή, επειδή επιτρέπουν την προσομοίωση του ουρανού όπως φαίνεται από οποιοδήποτε σημείο του διαστήματος. Αυτή η νέα δυνατότητα εικονικής πραγματικότητας προσφέρει σημαντικά εκπαιδευτικά οφέλη, καθώς μεταδίδει ζωντανά τη γνώση ότι ο χώρος γύρω από τη γη έχει βάθος, βοηθώντας έτσι το κοινό να εγκαταλείψει την αρχαία εντύπωση ότι οι αστέρες είναι "κολλημένοι" στο εσωτερικό μιας γιγαντιαίας ουράνιας σφαίρας και να κατανοήσει την πραγματική δομή του ηλιακού συστήματος και του πέραν αυτού χώρου. Για παράδειγμα, ένα πλανητάριο μπορεί σήμερα να ταξιδέψει το κοινό προς ένα άγνωστό αστερισμό, όπως ο Ωρίων και να του αποκαλύψει ότι τα άστρα που φαίνονται - από τη γη - να έχουν κάποιο σχήμα (όπως η Μεγάλη Άρκτος), στην πραγματικότητα βρίσκονται σε τεράστιες αποστάσεις εταξύ τους και δεν συνδέονται, παρά μόνο στην ανθρώπινη φαντασία και μυθολογία. Η μουσική αποτελεί, επίσης, ένα σημαντικό στοιχείο για τη συμπλήρωση της εμπειρίας που αποκομίζει ο θεατής από μια καλή παράσταση πλανηταρίου.

Το αρχαιότερο πλανητάριο

Το αρχαιότερο εν λειτουργία πλανητάριο βρίσκεται στην μικρή ολλανδική πόλη Φράνεκερ. Κατασκευάστηκε από τον Eise Eisinga (1744 - 1828) στο σαλόνι του σπιτιού του και ολοκληρώθηκε, μετά απο επταετή εργασία, το 1781.

Η μεγάλη ώθηση στη δημοτικότητα του πλανηταρίου παγκοσμίως μετά το 1960 από την "κούρσα του διαστήματος". Η Ιαπωνία εγκαινίασε τότε την κατασκευή πλανηταρίων με τις εταιρίες Goto και Minolta, που σημείωσαν επιτυχία με αρκετά διαφορετικά μοντέλα. Το ιαπωνικό Υπουργείο Παιδείας εγκατέστησε τα μικρότερα μοντέλα της δεύτερης εταιρίας, Ε-3 και Ε-5 (οι αριθμοί υποδηλώνουν τη διάμετρο του θόλου σε μέτρα), σε κάθε δημοτικό σχολείο της χώρας. Εκείνη τη δεκαετία εγκαινιάστηκε και το μεγαλύτερο μέχρι σήμερα πλανητάριο στις Η.Π.Α., που είναι το πλανητάριο Χέϋντεν στη Ν. Υόρκη, με διάμετρο θόλου 20 μέτρα.

Η τελευταία γενιά πλανηταρίων προσφέρει πλήρως ψηφιακό σύστημα προβολής με τεχνολογία "βίντεο πλήρους θόλου", η οποία δίνει στο χειριστή μεγάλη ευελιξία στο να δείχνει όχι μόνο το γήινο ουρανό, αλλά και όποια άλλη εικόνα επιθυμεί, συμπεριλαμβανομένου του νυκτερινού ουρανού όπως φαίνεται από άλλους πλανήτες. Μπορεί για όσους ασχολούνται συστηματικά με την αστρονομία, το πλανητάριο να λειτουργεί κατά βάση εκπαιδευτικά, προσφέρει όμως και στον αμύητο επισκέπτη μια μοναδική ευκαιρία: να απολαύσει με ένα μοναδικό τρόπο την ομορφιά της ανακάλυψης του ουρανού.

Άρθρο της Σύλβιας Καρακατσάνη, αναδημοσιευμένο από την πρώτη του δημοσίευση στο περιοδικό "Πρωτευούσα", τεύχος Αυγούστου 2010.


Στιγμιότυπο από τη συνέντευξη τύπου - Snapshot of the press conference


Modern planetarium soon acquires Nicosia

In the old city of Nicosia, just fifty meters from the Green Line, science, education and imagination to take revenge on the time and give him an extension and content. A modern scientific project promises to change the image of the walled city and give the new form of entertainment. Fasten seat belt and get ready to discover the secrets of the universe. The Planetarium Nicosia soon begins the exploration of our planetary system.
Every journey is fascinating. Especially when the passenger, without stress and hassle, you may wander in the clouds to reach the sky and discover a bright neighborhood of the universe! This new world to the heart of Nicosia and all who seek adventure and are curious to know what exists beyond Earth have only to visit the Planetarium Nicosia. The experience will experience will definitely be unique. In this ambitious project was launched a few months ago and is expected to be completed in early 2011. The planetarium is expected to attract the attention of many children and adults from all over Cyprus and foreign visitors who will flock to the area to attend screenings of astronomy and other scientific and cultural events.
In the same area, except the planetarium will function conference room, room electronic library and a cafeteria space! The whole building is designed in such a way that excites the imagination and takes visitors to another dimension. An important part of the cost covered by the program of the Green Line Resuscitation. The project strongly support the (former) Mayor Helen Black and the Ministry of Education and Culture.
In the planetarium, there will be approximately 90 monitoring locations (airline seats).The project consortium took over companies and supplier of specialized equipment is the French company "COSMOS".
During our visit to the building, the street lines 21 - 23, prevailed orgasm works. The restoration of the old building which will house the planetarium Nicosia, requires meticulous and laborious work in order to achieve the best result. The initiator of the idea and planetarium director, George Tzivas told us that the idea of ​​the planetarium started as an abstract concept in July 1969 when it became the landing of spacecraft "Apollo". "Since then, this picture of the man who rests his foot on the moon is not never left me. Then, indeed, I improvise a primitive planetarium, in my ignorance of how natural pitch a closet after 40 years would turn into a building dome and modern projector will become possible to transfer you not only the moon and other worlds and magical dream, "he said with enthusiastic tone, Mr. Tzivas.



Άποψη του χώρου - View the site

High-tech classrooms
The planetarium, as a means of synthetic training, it was a great way for millions of people learn things that I think are beyond the learning capacity for the largest share their knowledge with younger and for empeirognomones to come into contact withunskilled. Because the planetarium has an amazing ability, as scientists, but also holding elementary education alone can enjoy the same performance, having common sense of the general trend of events and correlation of causes and effects.
The dominant characteristic of most planetarium is a big screen with a hemispherical shape, on which images of stars and constellations, planets and other celestial bodies also move as in heaven. The planetarium, basic and essential function, especially gives a realistic depiction of the sky. Today, however, is used for display of thematic films on scientific subjects. The screen is usually identified with the roof of the building which houses the planetarium and the form of hemispherical dome.
The planetariums use a variety of technologies such as slide projectors, video projectors and laser dome. Representation is possible positions of celestial bodies in the firmament at any time past or future, but as seen from anywhere in the world.
Planetariums exist in many parts of the world. Their size diameters ranging from three to 20 meters. 
The small diameter corresponds to a portable inflatable planetariums for children, where the spectators sit on the floor and watch educational programs.
Virtual reality
Most planetariums make representations to the general public. Great popularity has issues just like: "What in heaven tonight;" or representations associated with local issues, such as a religious holiday, with more classical among them was the star for Christmas. The pronunciation can be live or taped.
Since early 1990, three-dimensional digital planetariums have given a degree of freedom the presenter, because they allow the simulation of the sky as seen from any point of space. This new feature virtual reality offers significant educational benefits, and broadcast live knowing that the space around the earth deep, helping the audience to leave the impression that the ancient stars are "stuck" inside a giant celestial sphere and to understand the actual structure of the solar system and beyond space. For example, a planetarium can now travel to the public for an unknown constellation such as Orion and to reveal the stars that look - the earth - have a shape (like the Big Dipper), are actually huge distances between them and are not linked, except in human imagination and mythology. 
Music is also an important complement to the experience provided the audience a good show planetarium.
The oldest planetarium
The oldest functioning planetarium is located in the small Dutch town Franeker.Manufactured by Eise Eisinga (1744 - 1828) in the living room of his house and was completed after seven years of work in 1781.
The big boost in popularity worldwide planetarium since 1960 by the "space race".Japan then launched the construction of a planetarium companies Goto and Minolta, which have been successful with several different models. The Japanese Ministry of Education established its smaller models of the second company, E-3 and C-5 (the numbers indicate the diameter of the dome in meters) at each elementary school in the country. That decade was inaugurated and the largest ever planetarium in the U.S., which is the Chefnten Planetarium in New York, with a diameter dome 20 meters.
The latest generation offers fully digital planetarium projection system with technology "full dome video", which gives the operator great flexibility in showing not only the Earth's sky, but like any other picture, including the night sky as seen from other planets. Can those who routinely deal with astronomy, the planetarium to function primarily educational, but offers the uninitiated visitor a unique opportunity: to enjoy a unique way of discovering the beauty of the sky.
Sylvia Karakatsanis article reprinted from the first publication in the magazine "Capital", August 2010 issue.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου